*Kompansatörler Hakkında Genel Bilgiler
*Kompansatörler boru hatlarında dört amaca yönelik olarak kullanılmaktadırlar.
*Genleşme alıcı olarak
*Dilatasyon geçişleri (X;Y) hareketleri
*Deprem (X;Y;Z) düzlemindeki hareketler
*Titreşim alıcı olarak
Genleşme Parçaları (Metal Kompansatörler)

Kompansatörlerin genleşme parçası olarak işlevi, boru hatlarının ısıl genleşme sorunlarını çözmektir. Kompansatörlerin yapısını oluşturan ana eleman Paslanmaz Cr-Ni Çelik olan ondülasyon kısmıdır. Boru hattının ısıl genleşmesinden doğacak gerilimler ondülasyon tarafından yutularak kompanze edilir. Kompansatörlerin ondülasyon kısmı hem ısıl genleşmeleri kompanze edebilecek esneklikte hem de basınç – sıcaklık ve akışkan şartlarına karşı yeterli mukavemette dizayn edilmesi gerekmektedir. Ondülasyon malzemesinin et kalınlığı, hatve, yükseklik ve diğer yapısal özellikleri; boru hattının işletme şartlarındaki basınç, sıcaklık, genleşme ve akışkanın özelliklerinin bir bütünü halinde dizayn edilir.

Kompansatör uygulamalarında ondülasyon malzemesi olarak diğerlerine göre üstün vasıflara sahip Ostenitik paslanmaz çelikler kullanılmaktadır. Bu çeliklerin en büyük özellikleri çalıştıkca akma noktasının yükselmesine sebep olan “Cold Working” özelliğidir. Ostenitik paslanmaz çelikler yüksek korozyon mukavemetinin yanında soğuk şekil verme ile kazanılmış yüksek mekanik mukavemet, yüksek elastik limit ve kaynak işlemine uygunluk gibi üstün özelliklere sahiptirler.

Ostenitik paslanmaz çelikler AISI 304, 316, 316L, 321, 310 grubunda yer almaktadır. Kompansatör ondülasyonlarının imalatında tüm genel uygulamalar için AISI 304 kalite malzeme kullanılmaktadır. Deniz suyu hatları, baca gazı boruları gibi korozyon olasılığı yüksek olduğu ortamlarda AISI 316 kalite. Sıcaklığın 450 C üzerinde olduğu boru devrelerinde ise AISI 321 kalite paslanmaz çelik kullanılır.

Kompansatör hesaplarında genel olarak Amerikan EJMA ( Expansion Joints Manufacturers Assoeialion) Standartları esas alınmaktadır.

Kompansatörün yapısını oluşturan diğer elemanlar ise tesisata irtibatını sağlayan bölümlerdir. Flanş veya boğaz kısmı kovan borusu (lineer) koruma borusu gibi parçalar oluşturur.

Boru Hattındakı Harekete Göre Kompansatör Tipleri

· Eksenel
· Yanal
· Açısal
Kompansatör Uygulamaları

· Buhar hatları
· Sıcak su hatları
· Kızgın yağ hatları
· Kızgın gaz hatları
· Gemi egzosları
· Pompa – Fan titreşimleri
· Demontaj uygulamaları
Eksenel Kompansatörler

Genleşmenin emilmesi için ilk seçenek olan eksenel kompansatörler ek bir tesis alanı gerektirmeksizin sözü edilen sorunu çözerler. Akışkanın akış yönünü değiştirmez.

Önemli özellik eksenel kompansatörün boru sisteminin genleşmesini en az yer kaplayarak karşılayan eleman olmasıdır. Kompansatörlerin yerleştirilmesi sırasında boru güzergahının değiştirilmesi gerekmediğinden basınç kaybı asgariye indirilir. Ayrıca eksenel kompansatörlerin içine yerleştirilebilecek laynerler bu kaybı daha da alt düzeye indirir. (türbülansı önler)

· Dekoratif tip tesisat kompansatörü ( İç dişli veya Kaynak boyunlu St 37 karbon çeliği)
FLEX U & V Flex Hortum Bağlantıları, yangın hatları için bina dilatasyon geçiş noktalarında çökme ve yer değiştirmeleri karşılamak için kullanılan; eğilebilir ve bükülebilir yapıya sahip, dayanıklı hortumlardır. U & V flex hortumlar, rijit bağlantılarda görülebilecek kırılma ve çatlama gibi sorunları ortadan kaldırır; pratik, emniyetli ve kolay montaj imkanı sunar.
Bağlantı : Flanşlı, Kaynak boyunlu, Yivli bağlantı veya dişi bağlantı
-Yangın hatlarındaki dilatasyon geçiş noktaları

Eksenel Kompansatörlerin Tipleri

· Kaynak boyunlu metal kompansatör (boyunlar St 37 veya Cr-Ni )
· Sabit flanşlı metal kompansatörler (TSE ;DIN ; ASME standartlarına göre Karbon çeliği veya Cr-Ni )
·Döner flanşlı metal kompansatörler (TSE;DIN ; ASME standartlarına göre Karbon çeliği veya Cr-Ni )
·Dıştan basınçlı metal kompansatör ( Kaynak boyunlu St 37 veya Cr-Ni . Flanşlı TSE DIN;ASME standartlarında karbon çeliği veya Cr-Ni )
·Dekoratif tip tesisat kompansatörü ( İç dişli veya Kaynak boyunlu St 37 karbon çeliği)